Ashwagandha – właściwości, działanie i korzyści dla zdrowia

Naturalne suplementy diety doskonale mają się w naszym kraju. I to cudownie, bo rośliny są w stanie dać wiele organizmowi – również jego układowi nerwowemu. Jedną z nich jest ashwagandha, znana także jako żeń-szeń indyjski czy witania ospała. To roślina, która nie ma sobie równych w walce ze stresem i zmęczeniem. Jak wiele innych adaptogenów, ma jednak szereg możliwości, które warto poznać. Jeśli interesuje Cię ashwagandha, właściwości, działanie i zastosowanie tej rośliny, jesteś w dobrym miejscu.

Jej korzeń i liście od tysięcy lat stanowią fundament tradycyjnej medycyny ajurwedyjskiej, cenionej za wszechstronne działanie wzmacniające i regenerujące organizm. Nazwa "ashwagandha" pochodzi z sanskrytu i dosłownie oznacza "zapach konia" – według tradycji roślina ta miała nadawać siłę i witalność porównywalną do siły konia. Rzeczywiście, coś w tym jest, bo ashwagandha działa na tak wiele funkcji w naszym organizmie, że może zapewnić końskie zdrowie. 

Właściwości ashwagandhy wykraczają daleko poza klasyczne skojarzenie ze "środkiem na stres". Jej działanie obejmuje zarówno sferę psychiczną, jak i fizyczną. Na poziomie psychicznym ashwagandha wspiera organizm w radzeniu sobie ze stresem. Jej regularne stosowanie pomaga obniżać poziom kortyzolu – hormonu odpowiedzialnego za napięcie i niepokój. Pierwsze efekty często obejmują poprawę nastroju, wzrost motywacji i łatwiejsze zasypianie. Roślina ta może też poprawiać koncentrację, pamięć i zdolność do uczenia się – dlatego coraz chętniej sięgają po nią osoby pracujące intelektualnie lub uczące się. Ale ashwagandha działa również na ciało. Wzmacnia układ odpornościowy, poprawia wydolność fizyczną i wspomaga regenerację mięśni po wysiłku. Sportowcy doceniają ją za naturalne zwiększanie siły i wytrzymałości, a osoby aktywne – za szybszy powrót do formy po intensywnych treningach.

Ciekawym aspektem działania ashwagandhy jest także jej wsparcie dla układu hormonalnego. Badania pokazują, że może ona wpływać na wyrównanie poziomów hormonów tarczycy w niedoczynności, a także na poprawę jakości nasienia i płodności u mężczyzn. Po ośmiu tygodniach suplementacji ashwagandhą u osób z niedoczynnością tarczycy odnotowano istotne wyrównanie poziomów TSH, T3 i T4 w porównaniu z placebo ^[1]. 

Oprócz wspomnianego obniżania poziomu kortyzolu, ashwagandha działa na organizm również poprzez ochronę neuronów przed stresem oksydacyjnym. Poprawia też przewodnictwo nerwowe, co przekłada się na lepszą pamięć, szybsze kojarzenie faktów i sprawniejsze funkcjonowanie umysłu. Roślina zwiększa też produkcję przeciwciał i wzmacnia naturalne mechanizmy obronne ciała – dlatego ma wpływ również na układ immunologiczny. Ma właściwości przeciwzapalne i przeciwutleniające. Działa zatem ochronnie na komórki, zmniejszając ryzyko uszkodzeń i wspierając organizm w walce z przewlekłymi stanami zapalnymi. To istotne zwłaszcza dla osób z chorobami autoimmunologicznymi. Choć w tym przypadku konieczna jest konsultacja z lekarzem. Ashwagandha wpływa również na układ rozrodczy. Poprawia jakość nasienia, zwiększa ruchliwość plemników i może wspierać leczenie niepłodności męskiej. Może też wspierać w regulacji poziomu cukru we krwi. Zwiększa wrażliwość komórek na insulinę, a to oznacza, że ciało lepiej reaguje na ten hormon i sprawniej wykorzystuje glukozę z krwi. Działa też łagodząco na stany zapalne poprzez hamowanie produkcji prozapalnych cytokin. Dzięki temu zmniejsza obrzęki, łagodzi bóle i poprawia ruchomość stawów.

Chociaż ashwagandha uchodzi za bezpieczną roślinę, nie jest odpowiednia dla wszystkich.

Nie zaleca się jej stosowania kobietom w ciąży i karmiącym, a także osobom z chorobami autoimmunologicznymi bez konsultacji z lekarzem. W rzadkich przypadkach może powodować mdłości, biegunkę lub lekkie zaburzenia żołądkowe, zwłaszcza przy przekraczaniu zalecanych dawek. Pamiętaj, że każdy suplement będzie dla Ciebie szkodliwy, jeśli nie będziesz używać go zgodnie z zaleceniami producenta czy lekarza.

Wiesz już doskonale, jak na organizm wpływa ashwagandha. Właściwości lecznicze tej rośliny są niezaprzeczalne, ale konieczne jest też odpowiednie suplementowanie. Najczęściej zalecane dawkowanie w suplementach to dość szeroki przedział – od 250 do 600 mg standaryzowanego ekstraktu dziennie. Jeśli szukasz łagodnego wsparcia przeciw stresowi, chcesz poprawić jakość snu czy ogólne samopoczucie, wybieraj niższe dawki – do 300 mg dziennie. Wyższe dawki przeznaczone są dla osób borykających się z przewlekłym stresem, bardzo aktywnych fizycznie, które potrzebują wsparcia w regeneracji, a także chcących poprawić funkcje poznawcze czy wzmocnić odporność.

Na rynku nie brakuje suplementów z ashwagandhą, ale jak znaleźć taki, który naprawdę zadziała? Przede wszystkim zwróć uwagę na standaryzację na witanolidy – to one odpowiadają za główne działanie tej rośliny. Dobre produkty jasno podają ich zawartość. Najczęściej spotkasz:

Ważna jest też forma suplementu. Kapsułki sprawdzą się, jeśli zależy Ci na wygodzie. Proszek może być bardziej uniwersalny (np. do koktajlu czy owsianki), ale ma dość intensywny smak i zapach – nie każdemu podpasuje. Są też płynne ekstrakty, choć mniej popularne – często zawierają alkohol i działają szybciej, ale nie zawsze są praktyczne.

Unikaj produktów z nieczytelnym składem albo takich, które nie podają zawartości substancji aktywnych. Im krótszy i bardziej przejrzysty skład, tym lepiej. Dobrze też, jeśli suplement ma potwierdzone badania jakości i pochodzi od zaufanego producenta.

Na koniec – dopasuj suplement do swoich potrzeb. Dla jednych będzie to delikatne wsparcie w stresującym okresie, dla innych – codzienny towarzysz regeneracji po intensywnym treningu. Najważniejsze, żeby działał dla Ciebie.

To wszystko, co kryje w sobie ashwagandha. Jaka najlepsza będzie akurat dla Ciebie? Wszystko zależy od potrzeb Twojego ciała i umysłu. Niezależnie od nich, ten adaptogen może być cennym wsparciem – naturalnym, skutecznym i naprawdę dobrze przebadanym.

Źródło