Witamina K
Filochinon | Menachinony
Rok odkrycia: 1929 | Henrik Carl Peter Dam
Witamina K odgrywa kluczową rolę przede wszystkim w procesie krzepnięcia krwi, przez co jej obecność może decydować o życiu lub śmierci. Ponad dziesięć różnych białek i wapń w postaci mineralnej bierze udział w tworzeniu skrzepu krwi. Witamina K jest niezbędna do aktywacji kilku z tych białek. Gdy brakuje któregokolwiek z tych czynników podczas krzepnięcia krwi, pojawia się choroba krwotoczna (niekontrolowane krwawienie). Witamina K uczestniczy również w metabolizmie białek kostnych, przede wszystkim osteokalcyny. Bez witaminy K osteokalcyna nie może wiązać się z pierwiastkami, które normalnie tworzą kości, co powoduje słabą mineralizację kości. Witamina K jest magazynowana w wątrobie.
Główne źródła witaminy K
Witamina K występuje w pokarmach roślinnych jako filochinon (K1). Bakterie w jelicie grubym mogą syntetyzować witaminę K w postaci menachinonu (K2), który jest wchłaniany przez organizm. Źródłami filochinonu są zielone warzywa liściaste (tj. pietruszka, szpinak, kapustowate i sałata), kapusta i oleje roślinne (sojowy, rzepakowy, oliwa z oliwek). Menachinony znajdują się również w sfermentowanej żywności, takiej jak sfermentowany ser, twaróg i natto (sfermentowana soja).
Biodostępność witaminy K
Wchłanianie witaminy K z pożywienia wynosi około 20%, a tłuszcz w diecie powoduje wzrost wchłaniania.
Zagrożenia związane z niedostatecznym lub nadmiernym spożyciem witaminy K
Witamina K jest słabo przenoszona przez łożysko i nie występuje w znacznych ilościach w mleku matki, dlatego noworodki są szczególnie narażone na krwotoki. Ten wrodzony niedobór witaminy K leczy się poprzez wstrzyknięcie domięśniowe lub doustne podanie filochinonu. Stwierdzono, że suplementacja witaminą K korzystnie wpływa wzrost gęstości kości u dorosłych z osteoporozą, ponieważ promuje syntezę specjalnego białka zwanego białkiem macierzy Gla.
