Witamina B3
Niacyna
Rok odkrycia: 1937 | Conrad Elvehjem
Niacyna działa jako koenzym w reakcjach przenoszenia energii, zwłaszcza w metabolizmie glukozy, tłuszczy i alkoholu. Niacyna jest podobna do koenzymów ryboflawiny, ponieważ przenosi cząsteczki wodoru (i ich elektrony) podczas reakcji metabolicznych. Chroni również przed degeneracją neurologiczną. Niacyna jest wyjątkowa, ponieważ może być również syntetyzowana z aminokwasu tryptofanu. Występuje w dwóch postaciach: niacynamidu i kwasu nikotynowego.
Główne źródła witaminy B3
Głównymi źródłami są podroby (wątroba), ryby, mięso, mleko, jaja, pełne ziarna zbóż, rośliny strączkowe, owoce (awokado, figi, daktyle, suszone śliwki) i orzechy. Inne: Syntetyzowana z tryptofanu
Biodostępność witaminy B3
Wchłanianie niacyny zależy od źródła pożywienia. Niacyna z mięsa, wątroby, fasoli i produktów o nią wzbogaconych jest wysoce biodostępna. Około 30% niacyny w ziarnach charakteryzuje się biodostępnością. Można uwolnić dodatkową zawartość niacyny w przypadku poddania żywności obróbce alkalicznej (woda wapienna / wodorotlenek wapnia). W porównaniu z innymi witaminami rozpuszczalnymi w wodzie, niacyna jest mniej podatna na spadek jej zawartości w produkcie spożywczym podczas przechowywania żywności. Jest dość odporna na ciepło, więc wytrzyma niezbyt długi czas gotowania. Podobnie jak inne witaminy rozpuszczalne w wodzie, wypłukuje się do wody podczas gotowania.
Zagrożenia związane z niedostatecznym lub nadmiernym spożyciem witaminy B3
Osoby, u których potrzeby energetyczne nie są zaspokojone na skutek odpowiedniej diety, są osobami zagrożonymi jej niedoborem. Sytuacja wygląda podobnie u osób, u których podstawowa dieta bazuje głównie na (nieprzetworzonej) kukurydzy lub jęczmieniu, a także u nałogowych alkoholików. Poważny niedobór niacyny powoduje chorobę zwaną pelagrą, a jej objawami są stan zapalny skóry, biegunka, demencja, a na końcu śmierć. Ryzyko nadmiernego spożycia jest mało prawdopodobne, jeśli niacyna jest przyjmowana ze źródeł pożywienia. Spożywanie niacyny w postaci kwasu nikotynowego z wielu źródeł w dużych ilościach, w tym suplementów diety, dawek farmaceutycznych i żywności wzbogaconej, może powodować działania niepożądane, takie jak uderzenia gorąca, nudności i wymioty, uszkodzenie wątroby, niewyraźne widzenie i upośledzoną tolerancję glukozy.
