Witamina B12
Kobalamina
Rok odkrycia: 1926 | George Whipple, George Richards Minot
Witamina B12 działa jako koenzym w konwersji homocysteiny do metioniny, w metabolizmie kwasów tłuszczowych i aminokwasów oraz w produkcji neuroprzekaźników. Utrzymuje również specjalną wyściółkę, która otacza i chroni włókna nerwowe. Aktywność komórek kości również zależy od witaminy B12. Kwas foliowy i witamina B12 są ze sobą ściśle powiązane. Kwas foliowy oddaje swoją grupę metylową na rzecz witaminy B12 i aktywuje tę witaminę.
Główne źródła witaminy B12
Witamina B12 występuje tylko w żywności pochodzenia zwierzęcego, z wyjątkiem produktów roślinnych, które zostały o nią wzbogacone. Bogatym źródłem witaminy B12 są skorupiaki, wątroba, dziczyzna (sarnina i królik), niektóre ryby (śledź, sardynki, łosoś, pstrąg), mleko i produkty mleczne.
Biodostępność witaminy B12
Nie ma wystarczających danych na temat wchłaniania się witaminy B12. Według ekspertów około 50% witaminy B12 ulega wchłonięciu u osób dorosłych ze zdrowym przewodem pokarmowym. Upośledzone wchłanianie występuje wtedy, gdy w żołądku nie ma wystarczającej ilości kwasu lub gdy w żołądku nie jest produkowane białko, które jest nazywane czynnikiem wewnętrznym. Konwencjonalne metody obróbki termicznej, w których występuje wysoka temperatura (np. mikrofale), jak i długi czas gotowania, mogą powodować bezpowrotną utratę części witaminy B12.
Zagrożenia związane z niedostatecznym lub nadmiernym spożyciem witaminy B12
Szacuje się, że około 10-30% osób starszych cierpi na przewlekłe zapalenie żołądka. Jest to stan, który upośledza wchłanianie witaminy B12. Zaleca się, aby osoby starsze spożywały wzbogaconą o nią żywność lub suplementy w celu zaspokojenia zapotrzebowania na witaminę B12. U wegan (czyli u osób, które nie spożywają pokarmów pochodzenia zwierzęcego) nie przyjmujących wzbogaconej o nią żywności ani suplementów, rozwinie się niedobór witaminy B12. Rozwój takiego niedoboru witaminy B12 może jednak zająć kilka lat, ponieważ organizm przetwarza większość witaminy B12 i ponownie wchłania ją. Niemowlęta urodzone przez weganki są również zagrożone niedoborem, jeśli tylko poziom witaminy B12 u matki był zbyt niski w czasie ciąży. Zapotrzebowanie na witaminę B12 wzrasta u osób zakażonych wirusem HIV z przewlekłą biegunką. Objawy niedoboru witaminy B12 to anemia, ogólne zmęczenie, utrata apetytu, zanik żołądka, bóle nerwowo-mięśniowe, problemy neurologiczne (z chodem, utrata pamięci). Nie zgłoszono żadnych działań niepożądanych związanych z nadmiernym spożyciem witaminy B12.
