Cynk
Rok odkrycia: 1746 | Andreas Marggraf
Prawie wszystkie komórki zawierają cynk, który jest składnikiem pożywienia niezbędnym dla prawidłowego wzrostu i rozwoju. Najwyższe stężenia cynku występują w mięśniach i kościach. Organizm ściśle reguluje poziom tego pierwiastka. Stres i infekcje powodują spadek poziomu cynku w osoczu. Cynk bierze udział w różnych funkcjach katalitycznych, regulacyjnych i strukturalnych. Cynk jest katalizatorem dla około 100 enzymów. Pełni kluczową funkcję w strukturze białek transportujących komórki, takich jak witaminy A i D. Cynk reguluje ekspresję genów; stabilizuje błony komórkowe, wzmacnia ich ochronę przed stresem oksydacyjnym; wspomaga funkcje odpornościowe; bierze udział w syntezie, magazynowaniu i uwalnianiu insuliny; oddziałuje z płytkami krwi podczas krzepnięcia krwi; a także wpływa na czynność hormonów tarczycy. Jest konieczny składnikiem widocznych pigmentów; prawidłowego postrzegania smaku; gojenia się ran; produkcji nasienia; rozwój płodu; oraz prawidłowego zachowania i poprawia wyniki w nauce.
Główne źródła cynku
Mięso, niektóre skorupiaki, rośliny strączkowe, produkty pełnoziarniste i niektóre wzbogacone o niego zboża.
Biodostępność cynku
Podobnie jak w przypadku żelaza, wchłanianie cynku będzie zależeć od zasobów cynku w organizmie, przy czym osoby o niższym poziomie cynku w organizmie będą wydajniej wchłaniały cynk w jelitach. Pokarmy bogate w fityniany prowadzą do utraty wcześniej wchłoniętego cynku wraz z kałem. Wysokie spożycie wapnia, fosforu lub żelaza również zmniejsza wchłanianie cynku. Białka mogą zwiększyć wchłanianie cynku.
Zagrożenia związane z niewystarczającym spożyciem cynku
Osoby spożywające nieprzetworzone lub minimalnie przetworzone pokarmy składające się z nierafinowanych pełnych ziaren lub chleba pełnoziarnistego bez zakwasu i niewiele pokarmów pochodzenia zwierzęcego są bardziej narażone na niedobór cynku. Zapotrzebowanie na cynk jest wyższe w okresach wzrostu i rozwoju, takich jak niemowlęctwo, dzieciństwo, ciąża i laktacja. Niedobór cynku może wystąpić nawet przy niewielkich ograniczeniach w spożyciu cynku. Upośledzone tempo wzrostu jest główną cechą kliniczną niedoboru cynku. Funkcje układu odpornościowego i wyniki ciąży ulegają poprawie po suplementacji cynku. Na przykład cynk często podaje się jako terapię wspomagającą w przypadku biegunki.